Valsalva Tekniği
Antonio Valsalva 1700 lerde ilk defa kulak eşitlemeyi, burun kapatıldıktan sonra ciğerlerin, diyaframın kasılması ile sıkıştırılarak, burun boşluğuna hava basıncı uygulanması olarak tanımladı.Bu yöntemin amacı, östaki yolu ile orta kulağa belirli bir hava basıncı ulaştırmaktır.Kolay bir yöntemdir ve üst solunum yollarında problem olmayan herkes tarafından başarı ile uygulanabilir.
Ancak valsalva yönteminin belirli sakıncaları vardır.Derinliğin artması ile dış basınca maruz kalan ve yavaşça içeri çökmeye başlayan kulak zarına, ciğerlerden gelen ani ve kontrolsüz bir karşı basınç uygulamak, kulak zarı üzerinde darbe etkisi yapar.Bu darbe nedeni ile oluşabilecek mikrolezyonlar,enfeksiyon riskine açıktır.Ayrıca zaman içinde, duyma hassasiyetinde azalmalar oluşur.Eşitleme için diyaframın kullanılması, belirli bir efor gerektirir.Diyafram kası oldukça büyüktür ve oksijen tüketir.Sualtında iken çok ekonomik kullanılması gereken oksijenin çabuk tüketilmesine neden olur.Eşitleme işleminin en az bir kaç kez yapıldığı düşünülürse, uygulanan efor sonucu toplar damarların daralması ve kalbe dönüş debisinin düşerek kan basıncınında düşmesine neden olması sonucu, göz kararması, tünel görüşü, baş dönmesi gibi hiç istenmeyen durumlar ortaya çıkar.Sonuç olarak Valsalva yöntemi kesinlikle iş görse de, uygulanmasındaki dez avantajları nedeni ile pek tavsiye edilmez.Aynı prensiplere dayanan ancak, östaki yoluna uygulanacak hava basıncını farklı bir yöntemle elde eden Frenzel tekniği, çok daha sağlıklı bir yöntemdir ve herkes tarafından başarılı olarak uygulanabilir.
Frenzel Tekniği
Herman Frenzel ikinci dünya savaşında, Alman Hava Kuvvetleri'nde savaş pilotu olarak görev almıştır.O dönemin teknik imkanları dahilinde, kabin içi basıncının, günümüz yolcu uçaklarındaki gibi mükemmel ayarlanamadığı uçaklarla çok ani dalışların yapıldığı manevralarda kulak eşitlemekgerekiyordu.Frenzel, kendi adı ile anılacak olan bu tekniği bularak bularak literatüre geçmiştir.
Şemada insan başının kesiti yer alıyor.Bu şemayı incelediğiniz zaman, küçük dil, epiglottis, yemek ve nefes borusunun pozisyonlarını net olarak göreceksiniz.
Ciğerlere giden kanala nefes borusu diyoruz.Bu borunun girişi, epiglottis tarafından kapatılıp açılabilir. Mideye giden kanala yemek borusu diyoruz.Bu borunun girişi, açık ve kapalı olabilir, ancak yutkunma işlemi haricinde her zaman kapalıdır.
Ciğerlerimize giren veya ciğerlerimizden çıkan havanın yönlendirilmesi küçük dilimiz ile yapılır.Eğer küçük dilimiz nötr pozisyonunda ise, hava her iki yoldan, yani hem burnumuzdan hem de ağzımızdan çıkabilir veya girebilir.Diğer bir anlatımla, hem burnumuzdan hem de ağzımızdan aynı anda nefes alabilir veya verebiliriz.
1. Ağız boşluğunun hava ile doldurulması
Yanaklarınızı bir balon gibi şişirin ve bir kaç saniye bu vaziyette tutun. Sonra, yanaklarınızı kullanarak, ağzınızdaki havayı, ciğerlerinize geri itin. Bu işlemi rahatlıkla yapabilene kadar defalarca tekrarlayın.
2. Epiglottis' i kontrol edebilmek
Epiglottis' in kontrol etmeyi öğrenmenin bir çok yöntemi vardır.
Gargara yapmak
Ağzınıza bir miktar su alın
Başınızı geriye kaldırın, fakat suyun gırtlağınızdan geçmesine izin vermeyin, tabi ki suyu da yutmayın
Epiglottis' i kapattığınız için su gırtlağınızdan geçmemektedir
Verilen nefesin durdurulması
Ağzınızı açın ve açık tutun
Nefes vermeye başlayın ve durun. Ciğerleriniz nefes vermek için basınç uyguladığı halde dışarı hava çıkmaz, bunun nedeni, epiglottis' i kapatmış olmanızdır.
Alınan nefesin durdurulması
Ağzınızı açın ve açık tutun
Nefes almaya başlayın, ve hemen ardından havanın ciğerlerinize gitmesine izin vermeyin. Diğer bir deyişle, gırtlağınızdan geçişini engelleyin.
Epiglottis' i kapattığınız için hava ciğerlerinize girememektedir.
Çalışma
Ciğerlerinizi doldurduktan sonra, ağzınız açık pozisyonda, nefes verirken, havanın çıkmasına engel olun.
Ciğerleriniz nefes vermek için basınç uygulamaya devam etsin.
Çok kısa bir an için, havanın çıkmasına izin verin ve tekrar tutun. Ağzınızın açık olmasına dikkat edin.
Bırakma ve tutma işlemini mümkün olduğu kadar kısa aralıklarla yapmaya devam edin.
Kontrol ettiğiniz kas epiglottis' tir.
3. Küçük dilin kontrol edilmesi
Ağzınızı kapatın
Burnunuzdan nefes alın
Burnunuzdan nefes verin
Tekrar nefes alın
Ağzınızı açın
Ağzınız açık iken sadece burnunuzdan nefes verin. Ağzınızdan hiç hava gelmemesi gerekiyor
Aynı şekilde sadece burnunuzdan nefes alın. Ağzınızdan hiç hava girmemesi gerekiyor
Bu şekilde ağzınız açık iken nefes alıp vermeye devam edin
Pozisyonunuzu değiştirmeden bu defa sadece ağzınızdan nefes alıp verin, burnunuzdan hiç hava akımı olmamalı
Ağzınız açık pozisyonda iken, isteğinize göre, burnunuzdan veya ağzınızdan ayrı ayrı nefes alıp verebiliyorsanız, sonraki aşamaya geçin
Derin bir nefes alın
Ağzınızı açın ve öyle tutun
Sadece ağzınızdan yavaşça nefes vermeye başlayın
Ağzınız açık pozisyonda, ağzınızdan nefes verirken, sadece burnunuzdan nefes vermeye başlayın
- Aynı şekilde tekrar ağzınızdan nefes vermeye dönün
- Yol değiştirme işlemini mümkün olduğu çabuk, arka arkaya yapın
- Bu çalışmayı nefes alırken de yapın
- Havanın yönünün değiştirirken kullandığınız, küçük dilinizdir. Ağzınızdan nefes alıp vermek için, küçük dilinizi yukarı pozisyona, burnunuzdan nefes alıp vermek için de aşağı pozisyon getirmektesiniz.
- Nefesiniz, ağzınızdan ve burnunuzdan aynı anda çıkıyorsa, küçük diliniz nötr pozisyondadır.
4. Dilin bir blok engel olarak kullanılması
Ciğerlerinizden hava çıkışını, sadece dilinizi kullanarak durdurabilmeniz gerekir.
- Ağzınızdan nefes vermeye başlayın
- Ağzınızı kapatarak havanın çıkışını engelleyin,bu durumda yanaklarınız biraz şişecektir
- Tekrar nefes alın ve bu defa ağzınız açık iken epiglottis' i kapatarak nefes vermeyi durdurun.
- Havanın ağzınızdan çıkmasına engel olmanın iki şeklini bunlardır.
- Üçüncü yol, dili kullanmaktır
- Nefes aldıktan sonra, ağzınızdan yavaşça verirken, T harfini söylerken yaptığınız gibi, dilinizin ucunu üst ön
dişlerinizin arkasında damağınıza değdirin. Havanın çıkışı, biraz engellenecektir. Bu pozisyonu bozmadan, dilin
arka kısmını da, azı dişlerinizin iç tarafına değdirirseniz, havanın çıkışını tamamen önlersiniz.
5. Dilin bir piston gibi kullanılması
Yanınızda bir snorkel varsa bu antrenman için idealdir, eğer yoksa, içecek kamışı da olabilir. Snorkeli ağzınıza koyun ve burnunuzu kapatın. Ciğerlerinizi kullanmayın, havayı dilinizi kullanarak emin. Yanaklarınızı şişirdikten sonra, ağzınızı kapatın. Hava, kapalı dudaklarınız ve dilinizin arkası arasında hapsolacaktır. Dilinizin arka kısmını damağınıza doğru yükseltirseniz, içeride kalan havayı sıkıştırmış olursunuz, epiglottis' i açarsanız sıkıştırdığınız hava ciğerlerinize gider. Bu yöntem ciğerleri tam olarak doldurduktan sonra, bir miktar daha havanın depolanması için kullanılır ancak konumuz dışındadır.
Dilimizi havayı veya bir sıvıyı emmek için nasıl kullanıyorsak, ağzımızdaki havayı sıkıştırmak için de bu şekilde kullanacağız.
6. Epiglottis ve küçük dilin birbirlerinden bağımsız olarak kullanılması
Genellikle bu iki kas birbirlerine bağımlı olarak çalışır. Epiglottis' i kapattığınız zaman, küçük dilinizi de yukarı pozisyona getirirsiniz. Frenzel tekniğinin başarılı olması için, epiglottis kapalı iken küçük dilin nötr pozisyonda kalmasını sağlamanız gerekiyor. Bunu yapmak biraz zordur ve alışmak zaman alır, ancak bu tekniğin de en önemli kısmıdır.
Baş ve işaret parmaklarınızla burun deliklerini hafifçe tıkayın. Kulak eşitleme işlemindeki gibi sıkıştırmayın, öyle
ki, biraz zorladığınızda, hava, burun kanatlarınızı şişirerek dışarı çıkabilsin.
Yanaklarınızı tamamen şişirin
Epiglottis' i kapatın
Yanaklarınızı sıkıştırarak, havanın burnunuzdan çıkmasını sağlayın, burun kanatlarınız şişecek ve parmaklarınızın arasından hava kaçacaktır
Eğer hava burnunuzdan kaçmıyor ve ciğerlerinize geri dönüyorsa, epiglottis' i kapatamamış olmanız gerekir.
Eğer hava sıkışmasına rağmen, burnunuzdan çıkmıyor ve ciğerlerinize de geri dönmüyorsa, küçük diliniz yukarı pozisyonda, burun boşluğunun girişini kapatıyor demektir.
Bu durumda küçük dilinizi nötr pozisyona getirebilmek için kontrol çalışmalarını tekrarlayın
7. Tüm aşamaların birleştirilmesi ve pratiğe geçiş
Şimdiye kadar olan aşamaları deneyerek her biri için sonuç aldınız ise, Frenzel tekniğini uygulayabilecek durumdasınız demektir.
Burnunuzu kapatın
Yanaklarınızı çok az hava ile doldurun
Epiglottis' i kapatın ve küçük dilinizi nötr pozisyona getirin
Diliniz blok yapın ve arka kısmı ile havayı sıkıştırın
Sıkışan hava epiglottis kapalı olduğu için ciğerlere geri dönemez
Küçük dil nötr pozisyonda olduğu için girişi açık olan burun boşluğuna doğru itilecektir.
Burnunuzu kappattığınız için dışarı kaçamayan havanın gidebileceği tek yer östaki kanalıdır
Kulaklarınız eşitlenir.
Dilinizle uyguladığınız basınç, kulak zarlarınızı dışarı itip eşitlemeye yetecek güçtedir. Basınç uygulamaya devam ederseniz, zarların bu defa dışarı doğru itildiğini hissedersiniz. Çalışırken zarar verecek kadar ileri gitmeyin.
Frenzel tekniği, kontrollü basınç uygulama imkanı verdiği için hem hava tüketiminin çok daha az olması hem de kulak zarlarına zarar vermeden eşitleme sağladığı için çok avantajlıdır. Maske eşitlemek için de aynı tekniği burnunuzu kapatmada kullanabilirsiniz.
Jak Boeno
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder